Progymnasmata Latinitatis - Prōgymnasma Quadrāgēsimum Sextum
Iterum Nōmenclātūra
Persōnae:
Adalbertus, Iodocus
Adalbertus, Iodocus
Adalbertus
Vīsne Iodōce, quemadmodum tū mē cōnsuēstī alicuius rērum generis interrogāre nōmina, sīc ego vicissim aliquandō tē interrogem?
Iodocus
Volō.
Adalbertus
Quaenam ergō rēctissimē complexus es animō?
Iodocus
Mūsica.
Adalbertus
Recēnse prīmō locō īnstrūmentōrum mūsicōrum appellātiōnēs. Sed māius industriae tuae documentum dabis, sī ego germanicē et permīxtē ea nōminā verō, tū inde latīnē nōminēs.
Iodocus
Utrōque versum haud imparātum offendēs.
Adalbertus
Baucken oder Trummel.
Iodocus
Tympanum.
Adalbertus
Harpff.
Iodocus
Cithara.
Adalbertus
Geig.
Iodocus
Chelys.
Adalbertus
Hackbret.
Iodocus
Sambuca.
Adalbertus
Immō sambuca, sī rīte audīta recordor, sīgnificat ein Holderstauden.
Iodocus
Nēquāquam: sambūcī est illa nōtiō, nōn sambūcae.
Adalbertus
Geigenbogen, Hackbretholtz.
Iodocus
Plēctrum.
Adalbertus
Zinck, Orgel, Laut.
Iodocus
Cornū, organa, testūdō.
Adalbertus
Leyr.
Iodocus
Lyra.
Adalbertus
Pfeyff.
Iodocus
Fistula.
Adalbertus
Posaun, Schwegelpfeiff, Tromer.
Iodocus
Būccina, tibia, tuba.
Adalbertus
Ēnumerā nunc, servātō quem ego secūtus sum ōrdine, artificum seu mūsicōrum nōmina.
Iodocus
Faciam in quibus poterō, quōrum meminerō.
Adalbertus
Quod dederis, eō contentus erō.
Iodocus
Tympānista, citharoedus, chēlyus, seu, χελιῳδός: dīxit enim Magister, subīcienda Graeca, cum Latīna dēsunt, quandō innumera sint Graeca, quae Latīna iam, velut ūsūcapiōne putentur.
Adalbertus
Vērum praedicās.
Iodocus
Cornicen, organista vulgō, latīnius, quī organīs canit: sīcut dīcimus aliquem canere fidibus. Lyrīcēn, fistulātor, būccinātor, aulōdus, seu tībīcēn, tūbīcēn.
Adalbertus
Restantne alia quaedam vocābula ad mūsīcēn spectantia, nec ita abstrūsa, ut dīapente, et huic similia?
Iodocus
Restant.
Adalbertus
Dīc.
Iodocus
Ligula tibiae, das Zünglein an der Pfeiff. Fidēs, die Seyten, unde fidīcēn, ein Seytenspiler. Verticulī, die Nägel, damit die Seyten gespannt oder abgelassen werden. Cantor, ein Singer. Psaltria, ein Singerin. Choraulēs, der zu Tantz macht, propriē, mit der Pfeiffen. Harmonia, das wollauten des Gesangs. Pausa, das Stillhalten im Gesang. Cētera tūte, sī volēs, ā magistrīs disciplinae huius petās.
Adalbertus
Pollēs memoriā Iodōce. (1) Obsōnēmus famem parum inambulāndō, et dē rēbus lūdicrīs (2) sermōnēs caedāmus ūsque ad cēnam: tantum quippe spatiī cessātiōnis Magister indulsit.
(1) obsōnēmus famem: Sōcratēm ferunt cum ūsque ad vesperam contentiuscambulāret, quaesītumque esset ex eō, quāre id faceret: respondisse, sē quō melius cēnāret, obsōnāre ambulandō famem. Cic. Tusc. 5. Plaut. Amphit. S. Vide sīs, herus salūtātor oppessulātās ante forēs grāditur. B. Nihil est, famem exspectat obambulāns. Laudātur etiam ā medicīs ambulātiūncula ante cibum. Thōrius Balbus Lānuvīnus ūtēbātur iīs exercitātiōnibus, ut ad cēnam et ēsuriēns et sitiēns venīret: eō cibō, quī et suāvissimus esset, īdem facillimus ad concoquendum. Cic. 2 dē fīnib.
(2) sermōnēs caedāmus: Terent. Heaut. Vērum intereā dum sermōnēs caedimus, illae sunt relictae. Mōre Graecōrum, quī κόπτειν λόγους, aut κόπτειν ῥήματα dīcunt. Prīsciānus lib. 18.