Progymnasmata Latinitatis - Prōgymnasma Sexāgēsimum Prīmum

Heus Andreā, comprehendistine memoriā, quam hesternō vespere explānāvī epistolam?

Vērō, comprehendī.

Quod fēlīx sit, claude librum, et recitā distinctē, clārā vōce.

Tullius Terentiae suae, et pater Tulliolae duābus animīs suīs: et Cicerō mātrī optimae ac suāvissimae sorōrī S.P.D. Sī vōs valētis, nōs valēmus. Vestrum iam cōnsilium est, nōn sōlum meum, quid sit vōbīs faciendum.

Altiōre vōce, ut omnēs exaudiant. Date vacuās aurēs puerī.

Sī ille Rōmam modestē ventūrus est, rēctē in praesentiā domī esse potestis, etc.

Andreā, Andreā, nae tū male hanc tam bellam epistolam memoriā sēpsistī atque custōdīstī.

Rēverā domī tenēbam perfectissimē.

Ō, tibi ego ut crēdam? Identidem inspiciēbās librum, et verba fūrābāris. Antīquum obtinēbās.

Bis tantummodo, summum ter.

Et mentīrī nōn verēris? Quotiēs clāmāvī, claude, claude? Quam saepe insuper ōrdinem verbōrum commūtābās, priōra posterius, posteriōra prius prōnūntiandō? Et aliquandō tua prō Cicerōnis, scortea prō aureīs vidēlicet substituēbās. Frequenter praetereā vōcēs iam dictās repetēbās, et denuō quasi dēglūtiēbās: ut interim possēs aut ipse librum aperīre aliquantum, aut vīcīnōrum aliquis suggerendō haerentem tē in salebrīs expedīret; quod et nunc, et aliās sollicitē praestitit Bernardulus. Abs tē nē mihi hanc afferrī fallāciam? Nōvī ego artēs puerōrum ad unguem omnēs. Senex sum, et senī verba dare difficile est.

Fuit nimium longa epistola, nequīvī tōtam ēdiscere.

Ecce, iam iam assevērābās, domī tē perfectē memoriter eam complexum. Itane tandem? Tū ex ūnō ōre calidum et frīgidum? Et aliud stāns, aliud sedēns? Cūr nōn ingenuē fassus es tē nescīre?

Virgae mē terruērunt.

Īnfēlīx puer, hoc magis prō commeritā noxiā tē castīgābō virgārum verberibus, quia lūdificāstī mē, et ad socordiae vitium vānitātis culpam addidistī.

Volēbam mihi cōnsulere.

Nōn cōnsulit, sed nocet sibi, quī sīc recitat.

Ego aliō intellectū hoc verbī dīxeram: poenam parātam effugere studuī.

Nē tuum exemplum et impūnitās corrumpat caeterōs, hodiē caedāris necesse est, ⁽¹⁾puerōrum verberālissime.

Eheu, mī Praeceptor, modo tantum parce.

Idem rogāstī antehāc, et pepercī: nunc luendum est commissum.

Per tuum tē caput, perque tuam senectūtem, perque vītam tuam obsecro.

Sī per omnia dīvīna et hūmāna obtestēris, nihilō plūs assequāre, quam sī ab asinō lānam petās, aut conciōnēris mortuō.