Progymnasmata Latinitatis - Prōgymnasma Septuāgēsimum Sextum

Lachrymās effūdistī Leopolde, etiamnum quippe in tūmōre sunt oculī, et rubent. Hem, quae caussa plōrātūs?

Plōrāssēs tū nihilō minus, prō certō, sī paedagōgus tuus similem in modum tibi blandītus esset.

Eia, blandītus? Fortasse in tē mīsellō virgae rūrsum exultāvērunt. Factum est hoc Leopolde?

Factum est.

Quid ais?

Dubium hāc dē rē nūllum est: nimis apertum atque indūbitātum est, pellem mihi ūsque ad saturitātem cōnsauciātam flagrīs.

Praedūrum paedagōgum praedīcās.

An vōs numquam ā vestrīs flagellāminī?

Perquam rārō, Leopolde.

Nimis propitiōs ac lēnēs habētis: ac proinde vereor ut vōs sītis bonī puerī.

Quīn saevissimī sunt: quārē nōs plagās et incrēpātiōnēs illōrum suprā quam cuiquam crēdibile est metuentēs, officium ultrō exequimur.

Meum, ut arbitror, saevītiā nōn anteībunt: quī tyrannidem in mē quandam exercet.

Tyrannidem?

Inprīmīs omnia dicta, facta mea cūriōsissimē observat: nōn potest tamen nōsse quae mente agitō (rumpātur licet) nam cōgitāta sunt cuique lībera.

Meus aequē, ut sciās, nōn dormit.

Nec meus profectō.

Quandōcunque nōn videt assidentem librō, suspicātur, suspicātur autem? Imō crēdit mē lūdere, vixque ad nātūrae requisīta concēdere patitur.

Augēs rem in māius: nōn equidem putō tam ab omnī hūmānitāte dērelictum et agrestem.

Nesciō mentīrī.

Quam saepe ratiōnem pōscit eōrum, quae in scholā audierīs?

Fermē in diēs singulōs.

Quid facit tibi, sī quaerentī imperītē respondeās?

Minātur.

Sī iterum?

Ferōcius minātur.

Sī tertium?

Vōbīs istuc cōgitandum relinquō: dolet enim vel dictū, nēdum perpessū, quod iste plagōsissimus homō mihi tertium peccantī cōnsuēvit facere.

At nostrī (quod inter nōs liceat dīcere) tōtā hebdomade vix semel nōs exāminant: quia vidēlicet pōnunt, nōs esse dīligentēs, ut reāverā sumus.

Quid igitur istuc est, quod dīligentēs istī tam crebrō in lūdō vapulant?

Nimium argūtāris. Sinitne diūtius tē dormīre?

Dormīre? Propemodum ante gallī cantum, multā adhūc nocte ē somnō mē ⁽¹⁾Stentoreā vōce excitat. Diēbus fēstīs ad quīntam, et hyeme ad sextam aegerrimē sinit requiēscere.

Nōs, Tīberī, prae Leopoldō beātī sumus, quibus concēditur in lūcem cubāre saepius.

Num intellegitis iam vērum mē dīxisse: habēre vōs paedagōgōs plūs aequō indulgentēs?

Nōn nōn: hanc enim lēnitātem et indulgentiam sevēritātibus nōnnūllīs affātim compensant.

Quibus?

Prōferrem, sī ex ūsū tuō fore iūdicārem.

Cūr nōn erit? Nam hinc mē nōn sōlum miserum esse cognōscam.

Cōgunt in sacrīs precātiōnibus multum absūmere temporis: īnsolenter ac rārō permittunt operam dare lūsibus: ob levissimam culpam interdīcunt ientāculō: ⁽²⁾nōnnunquam merendam quoque ēripiunt: silentium ut Pȳthagorēīs imperant.

Clēmentior meus est aliquantō, cōnfiteor.

At tū paulō ante quasi quendam carnificem ipsum dēscrībēbās.

Vērum enimvērō quod vōs dē vestrīs, idem ego nunc dē meō: lēnitātem ūnam tribus sevēritātibus compensat. Diēs mē citius relinquat, quam enumerem quās mihi lēgēs, quam multās, quam dūrās cīvīlitātis et modestiae imposuerit: quotiēs apud parentēs cōram et per litterās accūsārit. Omnipotēns et misericors Deus, dā mihi alium paedagōgum.

Timendum, nē malō pēior succēdat, ēveniatque tibi, et nōbīs, sī idem quod tū optēmus, illa asinī calamitās apud Aesōpum.

Quae calamitās?

Serviēbat ōlitōrī, et quoniam ille praeparcē pābulum dabat, multumque labōrāre cōgēbat, precātus est Iovem asellus, ut alterī dominō venderētur. Iussit fīgulō vendī. Hīc asinus inīquiōre animō gestāre coepit onera, nempe testās et lūtum. Rūrsus ergō cum rogāsset, ut sibi dominum licēret mūtāre, coriāriō est venditus. Tum peiōrem priōribus herum nactus, vidēnsque quid ille faceret, cum suspīriō: Vae miserō, praestābat apud priōrēs manēre dominōs. Nam hīc, ut videō, pellem quoque meam cōnficiet. Cōnsilium meum est, ut cuicuimodī sunt paedagōgī nostrī, eōs tolerēmus. Et quoniam id quod volumus, fierī nunc haud potest velīmus quod potest: dōnec, ubi ⁽³⁾ex ephēbīs excesserimus, ⁽⁴⁾in tutelam nostram veniāmus: tunc potestās dābitur vīvendī līberius.

Numquam vīdī melius darī cōnsilium.

Et istī paedagōgī, quod mōre iam receptum est, fīent patriēs familiās, dūcent uxōrēs, quae nōs multimodīs ulcīscentur, et istīs marītīs suīs māgnum dabunt malum, postquam illī argentō acceptō, imperium dōte vendiderint.

Meus sī prō peccātīs in mē commissīs centum dūcat uxōrēs, parum est.