Paedalogia - Dialogus Quintus

Unde nōbīs advenīs, mī Iōannēs? Aut quō animō hūc ad nōs es profectus? Neque enim opīnor lūdī huius grātiā venīs, quī ante tot meīs atque item aliōrum litterīs invītātus hūc pertrahī nōn potuistī.

Immō hāc ipsā causā adsum.

Utcumque sit, gaudeō tē fēstīvissimum sodālem nōbīs redditum. Et hīc adventus tuus nōn mihi sōlum, sed omnibus, quī tē nōrunt, optātus est. Sed enim aperiās ōrō, quidnam sit illud, quod tē tandem hūc allexerit.

Vīs scīre?

Volō.

Audiēs. Cum prīmum pūber factus graviōrī paulō cūrā praeceptōrem scrīptōrēs Latīnōs praelegentem audīre coepissem, subinde Graeculae aliquot vōcēs nōbīs occurrēbant; quō locō praeceptor suō mūnere ēgregiē sē putābat perfungī, quotiēns obiter tantum admonēret esse ea Graeca, perinde ac sī peregrīna ad nōs nihil attinērent. Hīc quid aliīs audientibus in mentem vēnerit, nesciō, equidem sīc cōgitābam: sī ad nōs haec nōn pertinent, ut nec cognita doctum nec incognita imperītum reddant, cūr nōn ex librīs tamquam offendicula quaedam penitus ērādimus? Deinde mīrābar veterum scrīptōrum paene omnium cūriōsitātem, quī nōn sōlum magnā cūrā peregrīnās istās nūgās didicissent, sed et lībrīs suīs velut maculās quāsdam inspersissent. Postrēmō, quamquam ā praeceptōre līberē dissentīre erat religiō, tamen, cum audīrem esse virōs gravēs multōs, quī hās, sīcuti tum putābātur, nūgās amplecterentur profitērenturque, paulātim circumspicere coepī, utrum crēdere māllem: magistrumne meum potius ignōrantiā lābī an tōtam semel antīquitātem et ex recentiōribus optimōs quōsque puerīliter dēlīrāre. Itaque sīc mihi inter hoc fluctuantī et in quam partem inclīnārem haesitantī forte fortūna cecidit, ut Marcī Tulliī Cicerōnis librōs dē officiīs ēnārrandōs praeceptor susciperet, in cuius lēctiōnis ingressū statim in ipsā praefātiōne gravissimus ille et philosophus et ōrātor ūnicō suō fīliō suādet, ut Graeca cum Latīnīs coniungat, quō pār sit in utriusque ōrātiōnis facultāte; hōc ubi praeceptōre dissimulante mihi arripuissem, graviter dolēre coepī negātam nōbīs occāsiōnem eās litterās discendī, quārum studium, sī essent inūtilēs, nec laudāret cōnsul Rōmānus nec fīliō ūnicō iniungeret prūdentissimus pater.

Iam videō, quō tendās.

Manē: nōndum omnia habēs. Cum haec subīrātus mēcum agitārem, ecce rūmor apud nōs incrēbrēscit in hanc laudātissimam acadēmiam prīncipis mūnificentiā accersītōs, quī pūblicē Graecās litterās doceant et ex eōrum velut fontibus nōnnihil quoque in lūdum litterārium dērīvārī. Haec fāma partim litterīs, partim commeantibus cōnfirmāta illinc mē utriusque ērudītiōnis cupidum excīvit et hūc appulit. Habēs, cūr advēnerim : nīmīrum ut in hōc vestrō lūdō et Graecae linguae elementa saltem liceat percipere.

Dubiō procul vōtī compos eris neque aliquō aliō fēlīcius tē cōnferre potuissēs: adeō hic omnia nōbīs sunt commoda. Dēnique, quod pecūliāriter ad rem pertinet, lūdus, sī quisquam alibī, īnstrūctissimus.

Sed quandō satis fābulātī sumus, hanc operam nōn negābis, opīnor, ut mē ad lūdī moderātōrem dēdūcās, siquidem iam statim nōmen meum in hanc litterāriam mīlitiam dare sum parātus.

Faciam ac lubēns: tū mē sequere.