Praetextata Latine Loquendi Ratio - Colloquium Tertium

Quid est Petre, quod sīc prae laeticiā gestis? Quid tam laetus es, fronteque exporrēctā, atque hilārī? Quid ita frontem exporrigis, vultumque diffundis, et tē laetum exhibēs?

Rogās, quum sint hodiē trium Rēgum fēriae praecīdāniae?

Quid tum posteā?

Nescīs, quid hodiē facere solēmus, quī hanc in rem antesīgnānus assolēs esse? quī hāc in rē puppis et prōra solēs esse?

Ita mē diī bene ament, ut sum istud nescius. Ēmoriar sī sciam.

Apage, eam nē ob rem leviusculam iūrās? Siccine ob rem leviculam iūrās?

Quid nī iūrem, vēritāte nīxus? Vērē nesciō quod rogās.

Quamvīs nesciās, nōn tamen continuō iūrandum fuerat. Nōbīs Chrīstiānīs interdictum est iūreiūrandō, nisi forte ob rem valdē gravem, māgnīque mōmentī. Nam quemadmodum quī multiloquus est, mendāciīs scatēre solet, ita etiam quī ad iūrandum praeceps est, vel nescius aliquandō peierat. Id quod ā Chrīstiānō homine dēbet esse aliēnissimum. Cautum est lēge nostrā, nē iūrēmus omnīnō, nisi forte vel Diomēdaeā quāpiam necessitāte, vel summā ūtilitāte postulante.

Posthāc cauēbō, nē hunc ad lapidem amplius offendam. Exuam hanc iūrandī cōnsuētūdinem. Sī mē posthāc amplius hōc crīmine dēpraehenderis, quamlibet multam errōgandam cūrātō.

Nihil pēius assuētūdine malā.

Sciō hanc vulgārem iūrandī cōnsuētūdinem oppidō malam esse: quārē posthāc cauēbō.

Id cōnsultissimum fuerit. Discāmus quidem ex Vergiliō, Cicerōne, Terentiō, aliīsque optimīs latīnae linguae authōribus, quae linguam nostram exōrnent et stīlum expoliant: at sī quid suīs scrīptīs asperserint, quod Chrīstiānīs īnstitūtīs et mōribus officiat, id neutiquam imitēmur: quālis est ista illōrum iūrandī aut dēvovēndī prōmptitūdō et facilitās: Moriar: Ēmoriar: Peream: Dispeream: Ita mē deus amet: Per Iovem. Sed mihi vel tellūs optem prius īma dēhīscat: νὴ τὸν δία, μὰ τὸν δία: et quae sint eiusdem farīnae. Hūiusmodī enim linguārum dedecora, longē lātēque ā nostrīs mōribus exulāre dēbent.

Rēctē monēs: atque istīs monitīs obtemperābō posthāc cautius. Dēdiscenda est haec mihi mala iūrandī cōnsuētūdō.

Sed extrā iocum, ut ad rem redeāmus, nescīs quod puerī hodiē, ab amīcīs et vīcīnīs, quibus sē sistant, et quōs vīsendī grātiā adeant, accipere solent pōma, pyra, nucēs, lībum, pecūniam, et id genus alia, sīve xēnia, sīve strēnulās vocitāre velīs?

Iam redit in mentem. Nōn succurrēbat anteā. Nōn memineram prius.

Quārē ōcius ad archididascalum properēmus, atque dīmissiōnem petāmus, tantisper, dum amīcōs vīsāmus, et ab illīs strēnam aliquam accipiāmus.

Rēctē monēs. Eāmus.

Heus quid morāris? Resilīs ā prōpositō? Nōn stās dictō? Cūr tergiversāris?

Vereor ut praeceptor scommatis nōs excipiat, et obiūrget: nē in nōs stomachētur: nē nōbīs indignētur: nē ācribus nōs verbīs prōtelet: quod quās relictās oportuerat nucēs, nunc repetāmus, et ad crēpundia redeāmus. Quod nōs, quī ē puerīs excessimus, quī puerōrum in albō dēsiīvimus esse, nunc ad nucēs revertāmur.

Quamvīs nātū māiusculī sumus, nōn minus tamen rērum suāvium dulcēdine capimur, nihilō minus tamen dūcimur et oblectāmur suāvitāte rērum, atque puerī. Tam sapit nostrō palātō, quod suāve est, quam puerōrum. Certum est igitur perfrīctā fronte ad lūdī magistrum īre. Tū sī volēs, cōnsequitor.

Ī prae, sequar.