Latinum Ideoma - Colloquium Primum

Magistrī Laurentiī Corvīnī Novoforēnsis ab innumerīs ferē mendīs quibus antehāc scatēbat penitus exēmptum. Ed. Melchior Lotter. Lipsiae. Melchior Lotter. 1506.
Source: Stoa.org
Thīs version created by Meagan Ayer for Dickinson College Commentariēs, 2024.
Laurentius Corvīnus, Latīnum Ideōma
Latīnum Ideōma Magistrī Laurentiī Corvīnī Novoforēnsis. Ab innumerīs ferē mendīs quibus antehāc scatēbat: penitus exēmptum.
Hic puer ignārus linguae cupidusque latīnae
Perlegat ēloquiī sēmina prīma suī
Ad decus excultī vērum sermōnis itūrus
Est opus assuēscat verba Latīna loquī
Nam tenerō quālēs didicit quis gutture vōcēs
Annōsō tālēs edit ab ōre sonōs
Vīmine quae rēctō surgēns adolēverit arbōs
Ērēctum tollit pulchra sub astra caput
Flōrida sīc aetās lepidīs imbūta loquēlīs
Fātur mellifluīs verba diserta modīs.
Latīnum Ideōma Laurentiī Corvīnī Novoforēnsis, et loquuntur in prīmīs scholārēs dē lībertāte eīs dandā.
Persōnae:
Paulīnus, Eurialus, Petrōnius
Paulīnus
Quis hic scholāris est quem hūc advenientem cōnspicor? Eurialus certē est. Heus, heus, Euriale!
Eurialus
Quis mē vult?
Paulīnus
Ades hūc, Euriale.
Eurialus
Quid mē vīs?
Paulīnus
Aliquid novī, sciō, quod et tē maiōrem in modum dēlectābit.
Eurialus
Ēde, sī quid habēs, tē vehementer rogō.
Paulīnus
Nīsī mihi quidpiam nunc dederīs, tē vel brevī esse datūrum prōmīserīs, nōn edam.
Eurialus
Quod tibi modo dem aut posthāc mē datūrum esse pollicear, sciō profectō nihil. Sī quid mihi esset, darem, Hercle, lubēns. Numquid bene meritus sum dē tē hoc ut mihi dīcerēs?
Paulīnus
Prō veterī amōre ergā mē tuō id tibi memorābō. Sed nē cui dīxerīs; mihi ut spondeās volō.
Eurialus
Quid est? Ēloquere mihi. Nūllī prōrsus idem esse dictūrum profiteor.
Paulīnus
Accēpī nōs hodiē lībertātem habitūrōs.
Eurialus
Nūgās garrīs.
Paulīnus
Vēra loquor.
Eurialus
Nimium libenter audiō sermōnem hunc tuum; saltem vēra nārrārēs, nihil mihi edepol foret iūcundius audītū.
Paulīnus
Sī scīrēs unde id accēperim, dubitārēs minimē.
Eurialus
Ā quō id accēpistī, mī Paulīne? Dīcitō mihi, tē obsecrō.
Paulīnus
Ā Pamphilō quī, ut ipse nōstī, magistrō nostrō ūtitur valdē familiāriter.
Eurialus
Crēdīn’ sibi?
Paulīnus
Quid nōn crēdam? Haud mihi mentītus est unquam.
Eurialus
Falsiloquus est. Nam mē saepenumerō fefellit.
Paulīnus
Mīrum. Mē nunquam adhūc lūdificātus est. Scīn’ cūr sibi crēdiderim?
Eurialus
Cūr?
Paulīnus
Id, nē cui dīceret, magistrum prohibuisse aiēbat.
Eurialus
Iam mihi apud tē fidēs est. Bene est. Sed quid nōs factūrī sumus?
Paulīnus
Abībō.
Eurialus
Quōrsum?
Paulīnus
Domum.
Eurialus
Quid negōtiī tibi domī est?
Paulīnus
Sunt mihi globulī in armāriō. Illōs hūc feram tēcum ut lūdam.
Eurialus
Manē, manē potius.
Paulīnus
Quam ob rem?
Eurialus
Tardiusculus es. Prius quam reverterīs, aliquot perēgissēmus lūdōs.
Paulīnus
Quid ais, fatue? Quī cum mihi lūdendum est cum globulī mē dēficiant?
Eurialus
Eccum Petrōnium, is multōs habet in marsūpiō globulōs, decem et octo vēndit prō obulō. Hōs emitō potius. Longum nimis iter est ad patriās edēs.
Paulīnus
Rēctē quidem suādēs, sed nūllus mihi obulus est. Ībō igitur, sed nē abeās priusquam ad tē vēnerō. Operīre mē, hīc iam aderō.
Eurialus
Operiar, sed quid cessās migrāre? Properā īre, et revertere quam prīmum. Ēn baccalārius iam venit latīnum expositūrus et remissiōnem datūrus. Hīc ego cum Petrōniō tantisper manēbō dum redieris.
Petrōnius
Quid hīc nunc agimus?
Eurialus
Quae tū vīs volō.
Petrōnius
Sērō fortasse redībit Paulīnus.
Eurialus
Aestimābat quidem sē mātūrē satis esse affutūrum. Sed longē eum sua fefellit opīniō.
Petrōnius
Lūdāmus intereā temporis.
Eurialus
Ut lubet.
Petrōnius
Dēpōne duōs globulōs. Totidem ipse pōnam.
Eurialus
Faciam. Sed quis nostrum incipiet.
Petrōnius
Incipe tū, ego sequar. Optimē est. Heus tū!
Eurialus
Quid vīs.
Petrōnius
Aspice quam bene tangam prīmae līneae globulum.
Eurialus
Quid tē iactitās? Rēs ipsa indicābit quid possīs.
Petrōnius
Iam experīre quid valeam.
Eurialus
Āh! āh! he! Nequeō, Hercle, āh, āh, mē rīsū meō moderārī.
Petrōnius
Quid rīdēs adeō?
Eurialus
Eam ob causam quod prīmae līneae tetigistī globulum.
Petrōnius
Facile est irrīdēre quempiam. Nē rīdē nimium, tē ōrō. Cavētō mihi ipse rīdendus veniās. Extorquē modo ut videam quantum tū artis habeās.
Eurialus
Saxeum tuum tangam.
Petrōnius
Sī vīderō, crēdam.
Eurialus
Prīmum, fateor, lūdum lucrātus es. Alterum procul dubiō nōn lucrābere. Sed Paulīnus iam redit: operiāmur dōnec advēnerit ut trēs nostrum lūdant pariter. Vulgāre enim prōverbium est: quō numerōsior sodālitās, eō maior fēlīcitās.
Eurialus (Petronius?)
Probe ais. Id et mihi vehementer placet. Dūdum optātus advenīs, Paulīne. Alterum iam lūdum inceptūrī tē expectāmus.
Paulīnus
Āctum bene est. Lūdam ūnā vōbīscum quam lubenter. Multum mēcum attulī globulōrum.
Eurialus
Ob id quia scīvimus tē esse allātūrum, praestōlātī sumus. Minuam tibi numerum globulōrum.
Paulīnus
Mihi forsitan sors magae arrīdēbit quam tibi.
Eurialus
Experiāmur igitur vicissim uter nostrum sit melior. Sinite mē ergō prīmum extorquēre globulum.
Petrōnius
Sinō hāc lēge ut tē sequar.
Paulīnus
Nōn assentior secundus ut sīs.
Petrōnius
Cūr nōn, mī Paulīne?
Paulīnus
Rogās? An nescīs novissimum dēteriōrēs semper in lūdō habēre partēs?
Petrōnius
Mōrem mihi gere; tē iterum atque iterum rogō.
Paulīnus
Nōn geram. Tam mihi meum lucrum quam tuum tibi cārum est.
Petrōnius
Fac, amābō.
Paulīnus
Quid obtundis? Semel dīxī tibi mē id nōn esse factūrum. Quid opus est multīs? Et ipse mavelim esse prīmus. Vetus enim illud et populāre verbum est: tunica palliō est propior.
Petrōnius
Paenitēbit tē (crēde mihi), paenitēbit tē plūrimum, quod mihi, prō hāc dumtaxat vice, nōn fueris obsecūtus! Ego etiam tibi posthāc nūllā in rē auscultābō.
Paulīnus
Fac ut lubet.
Petrōnius
Ultimus nē fīās, lucrō bene circumspicitō.
Paulīnus
Quid ad tē? Sī quidpiam perdiderō, nihil penitus damnī tibi inde accidere poterit.
Petrōnius
Recordāre saltem quid tibi dīxerim. Incipe, Euriale!
Eurialus
Duōs Hercle, pariter tetigī!
Petrōnius
Nōn duōs.
Eurialus
Nōn vidēs ā locō ambōs esse āmōtōs?
Petrōnius
Ventōrum spīrāmine āmōtī sunt, nōn tāctū tuō.
Eurialus
Fateāre vērum! Paulīnē, vīdistīne?
Paulīnus
Fateor, vīdī.
Petrōnius
Quam falsus es.
Paulīnus
Sīc est.
Petrōnius
Quid ais, nūgātor? Cēnsēs nē mē tēcum esse?
Eurialus
Tacē modo, tacē. Sat habēs lītigiī prō ūnō globulō. Aperī oculōs et perspice sānē. Iam tertium tangam.
Petrōnius
Rēris mē esse datūrum tibi hunc?
Eurialus
Quid nī? Nam Paulīnus mihi testis est quod lucrātus sum.
Petrōnius
Mihi aequē ac sibi crēdendum est.
Eurialus
Quid tum mē vīs facere?
Petrōnius
Ūnum quem tetigistī ut observēs. Alterum vērō ut dēpōnās.
Eurialus
Rūrsus dēpōnam? Male sānē essem id sī facerem.
Petrōnius
Nīsī fēceris, auferam tibi omnēs.
Eurialus
Ūnum etiam mihi ut auferās cavētō cum tuō magnō malō.
Petrōnius
Mināris? Quid mihi factūrus es, furcifer, sī abstulerō? Mē forsitan dabis necī? Nōn ēnecā mē hodiē. In crāstinum usque mihi vītam ut faveās, tē etiam atque etiam per clēmentissimum ōrō Deum.
Eurialus
Nōlī mē lacessere. Tibi suādeō.
Petrōnius
Sine mē adhūc pauxillum vīvere.
Eurialus
Iterum tē moneō molestus nē sīs.
Petrōnius
Inhibēbis forsan nē quidquam ēloquar.
Eurialus
Nīsī tacueris, cohibēbō tibi os impudēns!
Petrōnius
Sī aliquid habēs audāciae, digitō parumper tangitō miser.
Eurialus
Quā mē causā verberās?
Petrōnius
Quia mihi libitum est, ex meritō etiam tuō.
Eurialus
Ohē! Hei! Mementō. Huius factī paenitēbit.
Petrōnius
Iam lacrimās, omnium audācissimē! Siccīne mihi os cohibuistī. Adsitīs iuvenēs, adsitīs! Ancilla lacrimat!
Paulīnus
Id nē pudet tē quod tam cito lūgēs? Siste lacrimās, Euriale. Venītō ūna mēcum ad baccalārium, quī, posteāquam rem sibi omnem ut ācta est nārrāverimus, virgīs eum cēdet.
Petrōnius
Īte in mālam crucem sed mihi persuādeō baccalārium, quī mē plūrimum et dīlēxit semper et amāvit, nōn esse factūrum omnia prō arbitrātū vestrō. Ēsto mē accūsāveritis. Quō mē pactō excūsem nōvī optumē. Nunc domum eō, ibīdem dum haec ē memoriā exciderint permānsūrus. Vōs īte, accūsātum īte! Parvī enim faciō dēlātiōnem vestram.
⟵ Previous Next ⟶