Colloquia Scholastica - Liber Tertius - Colloquium Tricesimum Quartum

Praeceptor, licetne pauca?

Dīc līberē.

Cūr nōn dīcimus ‘hic arbor’, sīcut ‘hic labor’? Item cūr Genitīvum arboris nōn prōferimus pēnultimā longā, ut ferē in caeterīs nōminibus terminātiōnis eiusdem?

Quia loquendī ūsus aliter probāvit. Nec enim locum habet analogia: sed, ubi ea dēficit, sequendus est eōrum ūsus quī rēctē et pūrē loquūtī sunt. Nam ipsa Latīnitās ūsū et auctōritāte magis quam ratiōne cōnstat.

Dā igitur auctōritātem dē nōmine ‘arbōs’.

‘Arboris exōsae truncus’, apud Virgilium. Nōnne hic manifēstē vidēs et genus et accentum?

Videō praeceptor. Sed suntne alia eōdem accentū?

Inprīmīs Graeca omnia, ut ‘Castor, Castoris’: sīc ‘Hector, Nestor,’ et similia. Item haec duo neutrius generis, ‘aequor, aequoris; marmor, marmoris’. Sunt et Adiectīva quaedam, ut ‘memor, memoris’, et ex eō compositum immemor. Tālia quoque sunt ex ‘decus’ et ‘corpus’ composita, ut, ‘indecor, indecorīs’; ‘tricorpus, tricorporīs’. Sed haec apud Grammaticōs annotāta facile per tē inveniēs. Nam ista aetās tua maiōrem indiēs requīrit dīligentiam. Hūc accēdit, quod haec ipsa, quae tuō labōre et dīligentiā invēneris, firmiōre tenēbis memoriā.

Agō tibi grātiās, hūmānissimē praeceptor, quod mē tantā hūmānitāte nōn sōlum docēs, sed etiam admonēs.

Bene facis; sed interim volō meminerīs, sōlī Deō acceptum referre quicquid bonī ex labōre meō in tē proficīscitur. Frūstrā enim docendō labōrāmus, nisi labōribus nostrīs dīvīnus favor accesserit. Nōstī illud Apostolī; ‘Neque quī plantat, est aliquid, neque quī rigat; sed, quī dat incrēmentum, Deus.’

Essēmus profectō plumbō stupidiōrēs, sī ista ignōrārēmus, quae nōbīs tam saepe inculcās, tamque dīligenter.

Tantō dīligentius vōs oportet tum meminisse tum recordārī.

Sed iam tempus est, ut ad quotīdiānum pēnsum tē referās. Ego vērō intereā mē abdō in mūsaeolum.