Colloquia Scholastica - Liber Prīmus - Colloquium Quartum

Esne parātus ad reddendum studiī tuī ratiōnem?

Parātus, ut mihi videor.

Redde igitur, et ēstō praesentī animō.

Hōc mātūtīnō tempore prīmum prōnūnciāvimus carmen ex Catōne: deinde eius interpretātiōnem Latīnē et Anglicē reddidimus: postrēmō bīnī tractāvimus singulās partēs ōrātiōnis, cum attribūtīs et significātiōne.

Rēctēne fēcistī officium tuum?

Putō mē satisfēcisse praeceptōrī magnā ex parte.

Vidē nē mentiāris: nam ego illum percontābor.

Ut volēs, praeceptor; nihil hāc in rē metuō.

Age, pergāmus. Merīdiē quid habētis reddere?

Habēmus dēclīnāre verbum Possum, Latīnē et Anglicē.

Nihil praetereā?

Nihil.

Ego tē istud aliās docuī: nōnne tenēs memoriā?

Nōn ausim affirmāre, dōnec tentāverō.

Dēclīnā in prīmās persōnās: caetera tibi erunt facillima.

Indicātīvus, Possum, I can; poteram, I was able; potuī, I have been able; potueram, I had been able; poterō, I shall be able.
Imperātīvus deest. Optātīvus, Utinam possim, God grant I can; utinam possem, would to God I could; utinam potuerim, God grant I have been able; utinam potuissem, would to God I had been able.
Subiūnctīvus, Ut possim, that I may; ut possem, that I might; quamvīs potuerim, although I have been able; quamvīs potuissem, although I had been able; cum potuerō, when I shall be able.

Dēclīnā tōtum Īnfīnītīvum.

Īnfīnītīvī modī praesēns et praeteritum-imperfectum, Posse, to may or can; praeteritum-perfectum et plūsquam-perfectum, potuisse, to have or had been able. Caetera dēsunt.

Cūr hoc verbum Possum caret futūrō īnfīnītō? cūr item participiō in rūs?

Quia nōn habet supīnum.

Quid tum?

Illae enim vōcēs ā supīnō fōrmārī solent.

Dā exemplum in aliquō verbō integrō.

Ut ā supīnō Lēctū fit Lēctūrus, et ā Lēctūrus fit Lēctūrum esse.

Rēctē sānē. Sed cūr praetermīsistī participium praesēns ā verbō Possum, cum sit in ūsū Potēns potentis?

Quia (ut saepe nōs docuistī) Potēns nōn est participium, licet ā Possum veniat.

Quid ergō est?

Nōmen adiectīvum.

Probe meministī: utinam sīc pergās semper.

Spērō indiēs meliōra per Deī grātiam.

Ego quoque idem tēcum spērō. Nunc restat, ut dicās Praeteritum cum prōle.

Potuī, potueram, potuerim, potuerō, potuissem, potuisse.

Dīc terminātiōnēs.

Ī, ram, rim, rō, sem, se.

Dīc significātiōnēs.

Possum, I am able; posse, to be able.

Haec hāctenus: ecce, ecce, vocāmur ad prandium.